Drie logementen Lieferink

Op drie adressen in Lochem hebben ooit Lieferinks logies geboden aan passanten en vaste gasten: Barchemseweg 18, Albert Hahnweg 28 en Barchemseweg 70.

Barchemseweg 18, Garrit Jan en Berendina Lieferink

Garrit Jan Lieferink werkte als leerlooier en woonde met zijn vrouw Berendina Hoekman en hun gezin aan het Hoogestraatje. Omstreeks 1882 begonnen Garrit en Berendina een logement aan de weg van Lochem naar Barchem. Die weg werd toen Ruurlosche Grintweg of ook wel de Dollehoedsche weg genoemd en werd uiteindelijk Barchemseweg. Op die plek vinden we nu huisnummer 18.

Op 16 januari 1882 kreeg Lieferink van B&W vergunning om alcoholische dranken te verkopen. Het logement liep kennelijk goed. Een ruime moderne zaal met een biljard naar de eisen des tijds werd op 12 oktober 1895 feestelijk ingewijd en zowel in 1897 als in 1904 vonden verdere uitbreidingen plaats. Het logement tooide zich inmiddels met de naam Hotel Lieferink. Garrit Jan en Berendina kregen vijf dochters en een zoon die bijna allemaal hielpen in het hotel. Drie van de dochters gingen zelfs op zaterdagmiddag met een grote ton bier de stad in om de feestvreugde daar te verhogen.

Schoonoord en Heldoorn

Na het overlijden van Garrit Jan in 1909 zette zijn vrouw het hotel nog voort tot haar overlijden in 1912. Toen werd het overgenomen door Gerrit Bodt die het omdoopte tot Hotel Schoonoord. Onder die naam heeft het hotel lange tijd bestaan, waarbij het wel in verschillende handen overging: in 1918 werd een heer Saan uit de Haag eigenaar, van 1924 tot 1936 was het in handen van Wilhelmus Theodorus Lucassen en tot 1953 vervolgens van Alphons Th. Bruins.

Het klinkt misschien merkwaardig, maar in de Tweede Wereldoorlog was er tot halverwege 1944 nog steeds sprake van toerisme en dus van hotelbezoek aan Lochem. Na ‘dolle dinsdag’ 5 september 1944 en de bevrijding van zuid Nederland kwam er echter een noordwaardse stroom Duitse militairen en ambtelijke functionarissen op gang die onder meer in Lochem hotels en villa’s vorderden. Schoonoord werd tot aan de bevrijding door Duitsers bewoond en vervolgens enige maanden door geallieerde militairen. Pas in 1948 had eigenaar Bruins het hotel weer grotendeels op orde, zodat hij het kon heropenen.

In 1953 verkocht Bruins het hotel aan de familie Steenbakkers die het tot halverwege de zestiger jaren runde. De volgende uitbater Heldoorn gaf het zijn eigen naam: Hotel Heldoorn. Het was een periode waarin in Lochem het ene hotel na het andere moest sluiten. Andere vakantiegewoonten en hogere eisen en dus meer investeringen zullen een rol gespeeld hebben en ook hotel Heldoorn kreeg het steeds moeilijker. Opvang van ‘repatriërende’ Surinamers bood tijdelijk soelaas, maar halverwege de zeventiger jaren was het pand in handen van een projectontwikkelaar, stond het leeg en was het een prooi voor krakers en zwervers. Op 10 augustus 1977 veroorzaakten die waarschijnlijk de brand die het hele gebouw in as legde. Pas in 1984 kwam er weer bebouwing op Barchemseweg 18: het accountantskantoor van de Geldersche Maatschappij van Landbouw, later  ACCON, vestigde er een van zijn kantoren. Hun gebouw werd na de eeuwwisseling overgenomen door een aantal zorgverleners onder de noemer ‘Zorg op 18’.

Albert Hahnweg 28, Jan en Johanna Lieferink

Terug naar 1913 toen Hotel Lieferink in andere handen was overgegaan. Kennelijk konden of wilden noch zoon Jan, noch zijn zussen het inmiddels gerenommeerde hotel voortzetten. Maar de horeca zat wel in hun bloed. Jan Lieferink en zijn vrouw Johanna Wijnands begonnen een ongetwijfeld wat minder bewerkelijk café-pension aan de Albert Hahnweg 28, hoek Poorters Janlaan en ze noemden het “Het Zuiden”. Men kreeg daar volledig pension voor f. 2,50 – f. 3,50 of logies met ontbijt voor f. 1,50. Het was volgens een annonce een ‘Goedkope gelegenheid om te dineren. Strijkje aanwezig. Goede consumptie’.

Jan en Johanna werden centrale figuren in het sociale leven in de Zuiderenkbuurt en veel daarvan speelde zich af in Het Zuiden. Het ‘strijkje’ uit de annonce werd op feestavonden een echt dansorkest, Jan tapte puike biertjes en Johanna stond tot laat in de avond in de keuken voor een hartige hap. Ook in commissies en besturen van de buurtvereniging en bij de viering van 700 jaar Lochem speelden de Lieferinks een belangrijke rol.

Na zo’n vijfentwintig jaar de beste relaties met hun klanten in Lochem en daarbuiten te hebben onderhouden moesten Jan en Johanna het kalmer aan gaan doen en vertrokken ze in 1938 uit Lochem.

Nadat Albert Dijkhof er ongeveer een jaar kapperszaak ‘Het Zuiden’ had geëxploiteerd werd het pand nog voor de oorlog overgenomen door Pieter Hendrik Buijs, koperslager en elektricien.

Over de ontwikkelingen van het gebouw en de zaak tijdens de ongeveer tachtig jaar in handen van  drie generaties Buijs is een apart verhaal te vertellen. We volstaan hier met een afbeelding uit de laatste jaren voordat Bien Buijs in 2020 de winkel overdroeg aan Margreet Otto in quilts.

Barchemseweg 70, Gerritje, Everdina Hendrika en Berendina Lieferink

Opnieuw terug naar 1913. Niet alleen zoon Jan, maar ook zijn drie zussen Gerritje, Everdina Hendrika en Berendina Lieferink hadden de smaak van de horeca te pakken. De drie zussen begonnen een eigen Hotel Lieferink hogerop aan de Barchemseweg op nummer 70. Al in 1912 kregen zij vergunning daar een hotel te bouwen. Architect Postel ontwierp een nieuw pand en Everdina nam de leiding op zich.

In de jaren zeventig had de Nederlandsche Heidemaatschappij er haar districtskantoor. Arjan Demers begon er in 1986 een sportschool en fitnessstudio, waarvoor hij een gymzaal liet bijbouwen. En die laatste kon vervolgens, onderverdeeld in kamers, huisvesting bieden aan bewoners van het Thomashuis dat er sinds 2003 gevestigd is.

Bronnen:

• Belvedere 1991-1/2,  Stichting Streekgeschiedenis Lochem e.o.
• Beeldbank Historisch Genootschap Lochem Laren Barchem
• Geschiedenis Buijs, Bieninhuis blogspot 2019