’t Overlaer

Op de linkeroever van de Berkel bij Zwiep, waar zich tegenwoordig nog een boerderij Overlaer bevindt, moet ooit een heus kasteel hebben gestaan. Het was een van de erkende havezaten die recht gaven op een zetel in de Ridderschap van Zutphen. En het was de woonplaats van een van de ‘Berkelneven van Heeckeren’, toen die familie vanuit die havezaten de Ridderschap domineerde.

In 1517 komt Overlaer in bezit van Wolter de Rode van Heeckeren, ook eigenaar van het nabijgelegen de Heest. In 1535 worden beide kastelen verdeeld tussen Wolters twee kleinzoons, maar driekwart eeuw later verenigt een van Heeckeren ze weer, zij het voor kort. In 1612 staat Assueer van Heeckeren in de Ridderschap van Zutphen beschreven vanwege de ‘havezate Overlaer’. Opvallend is dat in de leenakten van het kwartier Zutphen geen sprake is van Overlaer, maar wel van ‘dat goet te Nederlaer met sijnen tobehoren, gelegen in den kerspel van Lochem, in der buyrschap van Swijp’.

In de eeuwen daarna zijn er opeenvolgende eigenaren, zoals Gerrit Jan Nagell in 1662, wellicht omdat Kreynck geld van hem geleend had met Overlaer als onderpand. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en steeds duikt er toch weer een van Heeckeren op, zoals in 1743, als Adolf Jacob Hendrik van Heeckeren trouwt met een achterkleindochter van Gerrit Jan Nagell. Als laatste, vanaf 1765, is dat Frederik Jan Willem Robbert van Heeckeren, die in 1770 huwt met Sophia Geertruida Florentina gravin van Rechteren, vrouwe van Oldenhof en Old-Oolde.

Hun kinderen verkopen in 1840 het dan al verwaarloosde goed aan mr. Jan Isaac Brants, kleinzoon van A.C.W. Staring. Brants is landbouweconoom, plaatsvervangend kantonrechter in Lochem en wethouder van Vorden. Hij beschikt over een geërfd vermogen van zijn vroeg gestorven vader. Voor hem is dit louter belegging om er, na afbraak van het verwaarloosde huis, een goed lopend boerenbedrijf van te maken. Na zijn overlijden, in 1901, worden zes boerderijen en een bouwhuis verkocht. Nu is er nog een bouwhuis als boerderij Overlaer

• 1517: Wolter de Rode van Heeckeren koopt het van Roelof Vocking
• 1612: Assueer van Heeckeren in Ridderschap van Zutphen beschreven vanwege ’t Overlaer
• 1624: over aan Kreynck
• 1662: verkoop aan Gerrit Nagell van Ampsen
• 1728: geschonken aan Rode van Heeckeren
• 1840: erfgenamen verkopen het aan Jan Isaac Brants. Huis wordt afgebroken
• 1901: verkoop; de twee bouwhuizen zijn boerenschuur geworden