Monument voor bemanning Lancaster JB603
Onthulling
Op zondag 4 mei 2014 onthulden nabestaanden van de bemanning van een op begin 1945 aan de Harfsensesteeg in Harfsen neergestorte Lancaster een gedenkteken op de plek van de crash. De afgesproken flypast van één van de laatste nog luchtwaardige Lancasters was op de plek van de onthulling helaas niet goed zichtbaar. Het toestel was boven Gorssel wél te zien en te horen.
Onderzoek
De Lancaster JB603 ‘Take it Easy’. Al enkele jaren was de Britse historicus Paul Kurn bezig om de achtergrond en geschiedenis van Lancaster JB603 uit te zoeken. Zijn vader maakte als ‘crew chief’ deel uit van het onderhoudspersoneel van de bommenwerper. Tijdens zijn onderzoek raakte hij steeds meer geïnteresseerd in het lot van de bemanning die op de laatste vlucht het toestel had gevlogen. Het is Paul Kurn gelukt om familieleden en nabestaanden van zes van de zeven bemanningsleden te traceren, tot in Australië toe!
Crash
Tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog, in de late avond van 5 januari 1945, waren zo’n 650 Britse bommenwerpers boven ons land onderweg om de Duitse stad Hannover te bombarderen. Eén van die bommenwerpers was Lancaster JB603 ‘Take it Easy’. Op de terugweg van hun missie werd JB603 neergeschoten door een Duitse Messerschmitt nachtjager en crashte in een weiland aan de Harfsensesteeg. Alle zeven bemanningsleden kwamen hierbij om het leven. Zij liggen begraven op de Gorsselse begraafplaats aan de Zutphenseweg.
Op zoek naar plaats van crash
Het was bekend dat de omgekomen bemanning in Gorssel begraven ligt, maar de juiste plaats waar het toestel was neergekomen, niet. Via via werd contact opgenomen met Historische Vereniging De Elf Marken, met als resultaat dat één van de leden, Ab Hemeltjen, aan onderzoeker Paul de exacte plaats van de crash kon aanwijzen. Ab woonde destijds aan de Harfsensesteeg op boerderij Maatman en was getuige van de crash. In de bodem zijn zelfs nog overblijfselen van het toestel aangetroffen.
Lang gekoesterde wens
De bemanning van de verongelukte LancasterEen monumentje of gedenksteen zo dicht mogelijk bij de plaats van de crash was een lang gekoesterde wens van historicus Paul Kurn. Hij wist familieleden van de omgekomen bemanning te interesseren voor dit initiatief en ook om hem hierbij financieel te steunen. Dankzij onder meer de gemeente Lochem, de landeigenaar G. Brummelman en de inzet van verschillende leden van De Elf Marken kon een gedenksteen worden gerealiseerd. In de kolom zijn resten van het verongelukte toestel verwerkt, evenals een fles met daarin aanvullende informatie over het gebeurde.
Onthulling
In de ochtend van de 4e mei 2014 waren ruim 150 personen, onder wie vele familieleden en nabestaanden van de verongelukte crew, aan de Harfsensesteeg bijeengekomen voor de onthulling van de gedenksteen.
Drie vlaggenmasten met de Britse, Australische en Nederlandse vlaggen halfstok wapperden in de wind terwijl een afvaardiging van het Almense harmonieorkest Juliana stemmige muziek speelde. Verschillende sprekers gaven uiting aan hun gevoelens op deze dag, zoals voorzitster van De Elf Marken Willy Holtslag; medeorganisator Henk Bruil; de Lochemse burgemeester Van het Erve en vertegenwoordigers van de Britse en Nederlandse Luchtmacht.
De kleindochter van het omgekomen Australische bemanningslid las een gedicht voor en initiatiefnemer Paul Kurn bedankte iedereen voor zijn inspanningen bij het verwezenlijken van de gedenkplaat die even later werd onthuld. Het blazen van de Last Post, twee minuten stilte en het spelen van de drie volksliederen beëindigden het officiële deel van de ontroerende plechtigheid.
Helaas geen flypast
Het was de bedoeling dat ’s middags rond drie uur één van de twee nog luchtwaardige exemplaren van de Lancaster bommenwerper zou overvliegen. Het vliegtuig wordt in de lucht gehouden door de Royal Air Force Battle of Britain Memorial Flight. Gestart in Engeland, vloog het toestel langs verschillende monumenten en herdenkingen. Helaas was het vliegtuig slechts op grote afstand richting Gorssel te zien, om even later via Markelo langs het Twentekanaal in de verte te verdwijnen. Een teleurstelling voor de belangstellenden, maar verder kan teruggekeken worden op een uitstekend georganiseerd en hartverwarmend eerbetoon aan de omgekomen bemanningsleden van Lancaster JB603.
Gorssel, 5 mei 2014
Bron:
www.gorssel.nl