Het Noorsche huis

1913 ♦ Gemeentelijk monument

Dit opmerkelijke huis stond bij de bouw in 1913 nog aan de zeer spaarzaam bebouwde rand van Gorssel en keek uit over de akkers, velden en bossen. Het pand is gebouwd in opdracht van mevrouw M. Büchner en is als bouwpakket ingevoerd uit Noorwegen. Hier had de in 1884 opgerichte Strømmen Trævarefabrik in Oslo (destijd Christiniania) zich, net als veel andere grote houtbedrijven in Scandinavië, gespecialiseerd in het ontwikkelen van houten prefabgebouwen, die aanvankelijk in Scandinavië grote aftrek genoten en later ook naar elders in Europa werden geëxporteerd. Strømmen had verschillende modellen woningen (“Complet færdige Huse”) in de collectie, maar ook schuren, loodsen en zelfs stations- en haltegebouwen. In Nederland zijn verscheidene Noorse huizen geïmporteerd, vaak door grootgrondbezitters ter huisvesting van bosarbeiders en houtvesters op landgoederen en in de Kroondomeinen. Zo’n 25 van die huizen zijn bewaard gebleven. In de Engelanderholt bij Beekbergen staan twee met de woning in Gorssel vergelijkbare bouwpakkethuizen, in respectievelijk 1908 en 1911 bij de Noorse firma besteld. Kenmerkend zijn de overstekende daken met gedecoreerde vorstkammen, veranda’s en balkons, eveneens voorzien van decoratief houtwerk, geheel geïnspireerd op de traditionele Noorse houten huizen. De windveren van het huis aan de Molenweg zijn voorzien van drakenkoppen, een populair motief uit de Noorse mythologie. Dichter bij huis is De Kleine Haar, de Stayokay aan de Dortherweg, een product van de Noorse firma.